Veilig werken op hoogte is essentieel voor iedereen die op een dak, steiger, ladder of bordes werkt. Valgevaar is één van de grootste oorzaken van arbeidsongevallen, maar het is zeker niet het enige risico. Denk ook aan vallende gereedschappen, instabiele ondergronden of onveilige vluchtroutes.
Met deze 10 praktische tips zorg je voor een veilige werkomgeving op hoogte, gebaseerd op regelgeving én praktijkervaring. Onmisbaar voor werkgevers, uitvoerders en medewerkers.
1. Begin met een goede RI&E
Voordat je aan de slag gaat, moet helder zijn wat de risico’s zijn. Een gerichte Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) brengt in kaart waar het mis kan gaan en wat nodig is om dat te voorkomen. Dit is wettelijk verplicht en vormt de basis voor alle veiligheidsmaatregelen.
2. Zorg voor veilige toegang tot de werkplek
Ladders op een zachte ondergrond, smalle dak toegangen of gladde steigertrappen zijn directe gevaren. Regel daarom stabiele en veilige toegangsmiddelen, afgestemd op de werksituatie en het terrein.
3. Gebruik collectieve valbeveiliging
Voorkom vallen met vaste of tijdelijke hekwerken, leuningen en randbeveiliging. Volgens de Arbowet gaat collectieve beveiliging altijd vóór persoonlijke bescherming. Valgevaar voorkom je het liefst structureel.
4. Train medewerkers in veilig werken op hoogte
Goede PBM’s zijn belangrijk, maar kennis en gedrag maken het verschil. Zorg dat medewerkers goed zijn opgeleid, risico’s herkennen en weten wat ze moeten doen bij een incident. Herhaal trainingen regelmatig.
5. Zorg voor een reddings- en evacuatieplan
Als iemand tijdens het werk op hoogte toch valt of vast komt te zitten in zijn harnas, telt elke seconde. Een goed voorbereid reddingsplan, inclusief geoefende collega’s, is onmisbaar voor snelle en veilige hulpverlening.
6. Loop nooit achteruit
Het klinkt logisch, maar dit gaat vaak mis. Houd altijd zicht op de richting waarin je beweegt, zeker op hoogte. Zo voorkom je dat je per ongeluk te dicht bij een rand komt of op een kwetsbare plek stapt.
7. Laat je niet afleiden
Een appje, telefoontje of even snel iets opzoeken. Het gebeurt vaker dan je denkt. Maar op hoogte kan een kleine afleiding grote gevolgen hebben. Blijf gefocust en berg je telefoon veilig op tot je weer beneden bent.
8. Controleer de ondergrond
Daken of vloeren kunnen verzwakt zijn door ouderdom of weersinvloeden. Test altijd eerst de stabiliteit voor je ergens op stapt, en wees extra alert op daken met onbekende constructie of schade.
9. Neem de tijd op ladders
Haast is een veelvoorkomende oorzaak van misstappen. Klim rustig en gecontroleerd, zorg dat je handen vrij zijn en plaats je voeten stevig. Zelfs bij een gezekerde ladder kan een kleine misstap grote gevolgen hebben.
10. Klim nergens overheen
Het lijkt soms sneller of gemakkelijker om “even ergens overheen te stappen”, maar dat is nooit veilig. Klim niet over borstweringen, dakranden of obstakels heen. Je weet vaak niet wat er aan de andere kant is en dat maakt het extra gevaarlijk.
Conclusie
Werken op hoogte is nooit zonder risico’s, maar met de juiste voorbereiding, veiligheidsmiddelen én gedrag zijn de meeste ongevallen te voorkomen. Investeer als werkgever in goed materiaal en training en stimuleer als medewerker veiligheid in elke stap die je zet.
Veiligheid is geen extra stap, het is de basis van professioneel werken.
Meer weten?
Lees meer artikelen van Flexcraft Techniek of kom te weten wat wij kunnen betekenen voor jou!